Tanı ve Tedavi Aşamaları

Tanı Aşamaları

Lösemiden şüphelenilen her hastaya ilk basamak olarak hastanın hastalığı ve öz ve soy geçmişi hakkındaki bilgileri alındıktan sonra ayrıntılı bir fizik inceleme yapılmaktadır. Bu inceleme ile lösemide görülebilen hastalık belirtilerine bakılırken (kansızlık, anormal kanama bulguları, lenf bezlerinde büyüme, karaciğer ve dalakta büyüme) aynı zamanda enfeksiyonun ve lösemiye eşlik eden başka diğer bir rahatsızlığın da olup olmadığı araştırılmış olur. Fizik incelemeden sonra tam kan sayımı ile kan hücrelerinin (lökosit, trombosit, eritrosit) sayısal değerine ve periferik kan yayması incelemesi ile de kan hücrelerinin yapısal bir anormalliği olup olmadığına bakılır. Tam biyokimya analizi, viral serolojiler, koagülasyon incelemeleri, enfeksiyon araştırmaları hastanemiz bünyesinde gerçekleştirilmektedir. Elde edilen bulgular ile lösemiden şüphelenildiğinde kesin tanı için kemik iliğinden örnek alınır. Bu örneğin boyamasının mikroskopta incelenmesi ile lösemi tanısı konur. Tiplendirme için histokimyasal boyamalar yapılmakta, akım sitometri ise uluslararası düzeyde akredite bir laboratuar olan Düzen Laboratuarlar Grubu'nda çalıştırılmaktadır. Sitogenetik ve moleküler analizler (FISH,PCR) kemik iliği örneğinden Genlab Genetik Hastalıklar Tanı Merkezi’nde Prof. Dr. Muhterem Bahçe tarafından çalışılmaktadır. Santral sinir sistemi tutulumunun değerlendirilmesi amacı ile beyin omurilik sıvısı alınmakta ve mikroskop incelemesi yapıldıktan sonra, sitolojik değerlendirme Ankara Üniversitesi Patoloji/Sitoloji Laboratuarında değerlendirilmektedir. 

Yeni tanı alan tüm hastalar Alfamed Tıbbi Görüntüleme’de abdominal USG ile değerlendirilmektedir. Gerekiyorsa ileri inceleme için İntegra Tıbbi Görüntüleme Merkezi’nde Bilgisayarlı Tomografi ile değerlendirme yapılmaktadır. Tanı işlemleri süresince ve tedavi aldıkları süre boyunca uygun aralıklarla tüm hastalar, kardiyolojik yönden Prof. Dr. Vedat Okutan tarafından, göz muayenesi yönünden Prof. Dr. Fatih Mehmet Mutlu tarafından ve diş kontrolleri ve tedavileri için de Ankyra Dental Diş Tedavi Merkezinde Dr. Kürşat Alanya tarafından izlenmektedirler.

Mikrogen Tanı Labaratuvarı - Prof. Dr. Ayhan KUBAR
Çocuk Nörolojisi Uzmanı Prof. Dr. Rıdvan AKAR

Tedavi Aşamaları

Akut Lenfoblastik Lösemi ve Akut Miyeloblastik Lösemi tanısı alan hastalara BFM kemoterapi protokolü uygulanmaktadır. Bu protokolde; yaklaşık ilk 6-9 ay yoğun bir tedavi uygulanmaktadır. Bu tedaviler ağızdan ve damardan verilen kemoterapi ilaçlarını içermektedir. Hasta bu dönemde hastanede yatarak tedavi aldığı gibi, tedavilerini ayaktan günlük olarak almaya da gelebilmektedir.  Bu ayaktan tedavi aldığı dönemlerde, Ankara’da yaşıyor ise evinde kalabilmekte ya da LÖSEV’e bağlı Ankara dışı ailelerin mağdur olmalarını engellemek için hizmete geçirilmiş olan “Konak” adı verilen aile konaklama evinde kalarak tedavilerini devam ettirebilmektedirler. Yoğun tedavi sonrasında tedavi idame tedavisi ile devam etmekte olup, bu dönemde sadece ağızdan tedavi alan hasta kendi memleketinde tedavisini almakta 15 günde bir kan sayımı ve ayda bir hastane kontrolleriyle izlenmektedir. Akut lenfoblastik lösemide’de kız hastalarda tedavi yaklaşık 2 yıl, erkek hastalarda ise yaklaşık 3 yıl sürmektedir.  Tedavi protokolü gereği profilaktik kranial radyoterapi alması gereken hastalara Onko Ankara Onkoloji Merkezin’de, kranial radyoterapi uygulanmaktadır. 

Akut Miyeloblastik Lösemide de 6-9 aylık yoğun tedavinin ardından 1 yıllık idame tedavisine geçilmekte ve hasta aylık kontrollerle izlenmektedir. Tedavi süresi her iki cins için de yaklaşık 1,5 yıl sürmektedir. Diğer lösemilere de kendi tiplerine uygun kemoterapi protokolleri uygulanmaktadır. Hastalar risk gruplarına göre değerlendirilerek, gerektiğinde transplantasyon uygulanmak üzere Kemik İliği Transplantasyon Merkezlerine yönlendirilmektedirler.
 

Tedavi Sonrası İzlem

Tedavi sonrası hastalar ilk 1 yıl ayda bir, ikinci yıl 2 ayda bir, üçüncü yıl 3 ayda bir, dördüncü yıl 6 ayda bir ve 5 yıldan sonra da yılda bir izlenmektedir.  Tüm hastalar geç yan etkileri değerlendirmek bakımından endokrinolojik açıdan büyüme gelişme, seksüel gelişme, hormon düzeyleri yönünden ve kardiyolojik olarak belirli aralıklarla ekokardiyografi ve MUGA ile değerlendirilmektedirler.